حدیث نور

پیوندها
 
امام کاظم سلام الله علیه :
 
 
إنَّ الْعاقِلَ لایُحَدِّثُ مَنْ یَخَافُ تَکْذِیبَهُ، وَ لَایَسْألُ مَنْ یَخَافُ مَنْعَهُ،
 
وَ لایَعِدُ مَا لایَقْدِرُ علَیْهِ، وَ لایَرْجُو مَا یُعَنَّفُ بِرَجَائِهِ،
 
وَ لایَتَقَدَّمُ عَلى مَا یَخَافُ الْعَجْزَ عَنْهُ.
 
 
خردمند به کسى که مى‏‌ترسد تکذیبش کند، سخنى نمى‏‌گوید؛
 
و از کسى که مى‏‌ترسد مضایقه کند، چیزى نمى‏‌خواهد؛
 
و وَعده‌‏اى را که از عهده‌ی انجامش برنمى‏‌آید، نمى‏‌دهد؛
 
و به آنچه که در امیدواریش سرزنش شود، امید نمى‏‌بندد؛
 
و به کارى که مى‏‌ترسد در آن درماند، اقدام نمى‏‌ورزد.
 
 
تُحَفُ الْعُقُول، ص 390؛
منتخب میزان الحکمة،ص 392.
 
 
رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم :
 
 
أحْمَقُ الْحَمْقَى مَنْ أتْبَعَ نَفْسَهُ هَوَاهَا،
 
و تَمَنَّى عَلَى الله‏ِ تَعَالَى الْأمَانِیَّ.
 
 
احمق‌‏ترینِ احمق‌‏ها، کسى است که از هواهای نفْسانیِ خویش
 
تبعیّت کند و از خداوندِ متعال، تمنّای آرزوهاى نشدنى کند.
 
 
بِحار الأنوار، جلد 92، ص 250، حدیث 48.
 
 
امیر المؤمنین علی سلام الله علیه :
 
 
مَنْ نَظَرَ فِی عُیُوبِ النّاسِ فَأنْکَرَهَا
 
ثُمَّ رَضِیَهَا لِنَفْسِهِ، فَذَلِکَ الْأحْمَقُ بِعَیْنِهِ .
 
 
هر کس عیب‌هاى مردم را ببیند و آنها را زشت شمارد
 
و همان عیب‌ها را در خودش بپسندد، احمقِ واقعى است.
 
 
نهج البلاغة، حکمت 349؛
منتخب میزان الحکمة، ص 418.
 
 
امیر المؤمنین علی سلام الله علیه :
 
 
« مِنْ أمَارَاتِ الْأحْمَقِ کَثْرَةُ تَلَوُّنِهِ »
 
 
رنگ به رنگ شدنِ بسیار و چهره عوض کردن،
 
از نشانه‌های احمق است.
 
 
غُرَرُ الْحِکَمْ، جلد 6، حکمت 2706.
 
 
امام رضا سلام الله علیه :
 
 
لا یَتِمُّ عَقْلُ امْرِءٍ مُسْلِمٍ حَتّى تَکُونَ فِیهِ عَشْرُ خِصالٍ:
 
أَلْخَیْرُ مِنْهُ مَأمُولٌ، وَ الشَّرُّ مِنْهُ مَأْمُونٌ،
 
یَسْتَکْثِرُ قَلیلَ الْخَیْرِ مِنْ غَیْرِهِ، وَ یَسْتَقِلُّ کَثیرَ الْخَیْرِ مِنْ نَفْسِهِ،
 
لا یَسْأَمُ مِنْ طَلَبِ الْحَوائِجِ إِلَیْهِ،
 
وَ لا یَمَلُّ مِنْ طَلَبِ الْعِلْمِ طُولَ دَهْرِهِ،
 
أَلْفَقْرُ فِى اللهِ أَحَبُّ إِلَیْهِ مِنَ الْغِنى،
 
وَ الذُّلُّ فِى اللهِ أَحَبُّ إِلَیْهِ مِنَ الْعِزِّ فِى عَدُوِّهِ،
 
وَ الْخُمُولُ أَشْهى إِلَیْهِ مِنَ الشُّهْرَةِ،
 
ثُمَّ قالَ علیه السلام: أَلْعاشِرَةُ وَ مَا الْعاشِرَةُ؟ قیلَ لَهُ: ما هِىَ؟
 
قالَ علیه السلام: لا یَرَى أَحَدًا إِلاّ قالَ: هُوَ خَیْرٌ مِنّى وَ أَتْقى.
 
 
عقل شخص مسلمان تمام نیست، مگر این که ده خصلت را دارا باشد:
 
1ـ از او امید خیر باشد
 
2ـ مردم از بدى او در امان باشند
 
3ـ خیر اندک دیگرى را بسیار شمارد
 
4ـ خیر بسیار خود را اندک شمارد
 
5ـ هر چه حاجت از او خواهند دلتنگ نشود
 
6ـ در عمر خود از دانش طلبى خسته نشود
 
7ـ فقر در راه خدایش از توانگرى محبوبتر باشد
 
8ـ خوارى در راه خدایش از عزّت با دشمنش محبوبتر باشد
 
9ـ به گمنامى تمایل بیشتری داشته باشد تا به شهرت
 
سپس فرمود: دهمین و چیست دهمین؟ به او گفته شد: چیست؟
 
فرمود:
 
احدى را ننگرد جز این که بگوید او از من بهتر و پرهیزکارتر است.
 

تُحَفُ الْعقول، صفحه 443.
 
 
امام کاظم سلام الله علیه :
 
 
إنَّ لُقْمانَ عَلَیْهِ السّلام قالَ لِابْنِهِ:
 
تَواضَعْ لِلْحَقِّ تَکُنْ أعْقَلَ النّاسِ،
 
و إِنَّ الْکَیِّسَ لَدَى الْحَقِّ یَسِیرٌ.
 
 
لقمان به پسرش گفت:
 
در برابر حقّ، فروتن باش تا عاقل‏‌ترینِ مردم باشى،
 
زیرک و با هوش، در برابر حقّ، آرام است.
 
 
الکافی، جلد 1، ص 16، حدیث 12؛
بِحار الأنوار، جلد 78، ص 299، حدیث 1.
 
 
قالَ مَولى لُقمانَ: مَا أظُنُّکَ تَعْقِلُ!
 
قالَ لَهُ لُقْمانُ:
 
إنَّمَا الْعَاقِلُ مَنْ یَخَافُ الله‏َ عَزَّ وَ جَلَّ.
 
 
مولاى لقمان به او گفت: گمان ندارم که تو عاقل شوى.
 
لقمان به او گفت:
 
«همانا عاقل، کسى است که از خداوند عَزّ وَ جَلّ بترسد»
 
 
کتاب العقل و فضله لابن أبی الدنیا، ص 36، حدیث 95.
 
 
امام صادق سلام الله علیه :
 
 
اَلْإِخْوَانُ ثَلاثَةٌ :
 
فَواحِدٌ کَالغِذاءِ الَّذِی یُحْتاجُ إلَیْهِ کُلَّ وَقْتٍ فَهُوَ الْعَاقِلُ،
 
وَ الثّانِی فِی مَعْنَى الدَّاءِ وَ هُوَ الْأَحْمَقُ،
 
وَ الثّالِثُ فِی مَعْنَى الدَّوَاءِ فَهُوَ اللَّبِیبُ؛
 
 
برادران، سه گروهند: دسته‌‏اى از آنان، مانند غذا می‌باشند
 
که همیشه به آن‌ها نیاز است و آن برادرِ فهمیده است.
 
 دسته دوم، مانند بیمارى و آفت است و آن برادرِ نادان است.
 
 گروه سوم، مانند داروست و آن برادرِ دانشمند و خردمند است.
 
 
بِحارُ الْاَنوار، جلد 78، ص 238، حدیث 75؛
تُحَفُ الْعُقول، ص 323.
 
 
حضرت فاطمه سلام الله علیها :
 
 
اِلهى اَصْلِحْ دِینِى الَّذِى هُوَ عِصْمَةُ اَمْرِى وَ أصْلِحْ لِى دُنْیاىَ الَّتِى
 
اِلَیْهَا مَعَادِى وَ اجْعَلِ الْحَیاةَ زِیادَةً لِى مِنْ کُلِّ‏ خَیْرٍ
 
وَ اجْعَلِ‏ الْمَوْتَ رَاحَةً لِى مِنْ کُلِّ شَرٍّ؛
 
 
بارالها! دینم را که مِلاک و محورِ کارهاى من و دنیایم را که
 
خانه‌ی تلاش ومعاش من و آخرتم را که سرانجامِ من به سوى
 
آن است اصلاح فرما، و زندگیم را وسیله‌ی برکت و خیر
 
و مرگم را وسیله‌ی رهایى و راحتى از هر شرّ و بدى قرار ده.
 
 
فَلاح‏ُ السّائل، ص ٢٣٨.
 
 
حضرت فاطمه سلام الله علیها :
 
کانَ رَسُولُ الله‏ِ صَلّى‏ الله‏ُ عَلَیْه‏ِ و‏َ آلِهِ إذَا دَخَلَ الْمَسجِدَ یَقُولُ:
 
« بِسْمِ الله‏ِ، وَ السَّلامُ عَلى رَسُولِ الله‏ِ،
 
اَللّهُمَّ اغْفِرْ لِی ذُنُوبِی وَ افْتَحْ لِی أبْوابَ رَحْمَتِکَ »
 
 
وَ إذَا خَرَجَ قَالَ:
 
« بِسْمِ الله‏ِ، وَ السَّلامُ عَلى رَسُولِ الله‏ِ،
 
اَللّهُمَّ اغْفِرْ لِی ذُنُوبِی وَ افْتَحْ لِی أبْوابَ فَضْلِکَ ».
 
 
پیامبر خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم، هرگاه وارد مسجد مى‏‌شد، مى‏‌گفت:
 
«به نام خدا و سلام بر پیامبر خدا،
 
خداوندا! گناهانم را ببخشا و درهاى رحمتت را به رویم بگشا»،
 
 
و هنگامى که خارج مى‏‌شد، مى‏‌گفت:
 
«به نام خدا و سلام بر پیامبر خدا،
 
خداوندا! گناهانم را ببخشا و درهاى فضْلَت را به رویم باز کن».
 
 
کَنْزُ الْعُمّال، جلد 7، ص 61، حدیث 17962؛
بِحارُ الْأنوار، جلد 84، ص 23، حدیث 14.