اول شناخت بعد عمل

 

امام صادق سلام الله علیه :

 

 

قِفْ عِنْدَ کُلِّ أمْرٍ

 

حَتّىٰ تَعْرِفَ مَدْخَلَهُ مِنْ مَخْرَجِهِ

 

قَبْلَ أنْ تَقَعَ فیٖهِ فَتَنْدَمَ؛

 

 

در برابر هر کارى درنگ کن

 

تا راهِ داخل شدن و بیرون آمدن از آن را نیک بشناسی،

 

پیش از آن که در آن وامانى و پشیمان شوى.

 

 

تُحَفُ العُقُول، ص 304؛

حکمت نامه جوان، ص 194.
 

مقام سلمان فارسی

 

امام صادق سلام الله علیه :

 

 

أدْرَکَ سَلْمانُ الْعِلْمَ الْأَوَّلَ وَ الْعِلْمَ الْآخِرَ،

 

وَ هُوَ بَحْرٌ لا یُنْزَحُ، وَ هُوَ مِنّا أهْلَ الْبَیْتِ؛

 

 

سلمان علم اوّل و آخر را یافت

 

و او دریایى پایان ناپذیر و از ما اهل بیت است.

 

 

رجال الکشّی، جلد ۱، ص ۵۲؛

علم و حکمت، جلد 2، ص 658.
 

خرج کردن در راه خدا

 

امام کاظم  سلام الله علیه :

 

 

إیّاکَ أنْ تَمْنَعَ فی طاعَةِ اللهِ، فَتُنْفِقَ مِثْلَیْهِ فی مَعْصِیَةِ اللهِ؛

 

 

از خرج کردن در راه طاعتِ خدا دریغ مکن که (لا جرم)

 

دو چندان آن را در راه معصیتِ خدا خرج خواهى کرد.

 

 

تُحَفُ العقول، ص ۴۰۸؛

میزان الحکمه، ج 12، ص 386.
 

برتری تفکر زیاد بر تکرار

 

أمیرُالمُؤمنین علی سلام الله علیه :

 

 

فَضْلُ فِکْرٍ وَ تَفَهُّمٍ

 

أنْجَعُ مِنْ فَضْلِ تَکْرٰارٍ وَ دِرٰاسَةٍ؛

 

 

زیاد اندیشیدن و فهمیدن،
 

سودمندتر از زیاد تکرار کردن و خواندن است.

 

 

غُرَرُ الْحِکَم، حکمت ۶۵۶۴؛

میزانُ الْحِکمَه، جلد 9، ص 229.
 

شرم از خدا در نهان

 

امام کاظم سلام الله علیه :

 

 

إسْتَحْیُوا مِنَ ٱللهِ فیٖ سَرٰائِرِکُمْ

 

کَمٰا تَسْتَحْیُونَ مِنَ ٱلنّٰاسِ فیٖ عَلٰانِیَتِکُمْ؛

 

 

در نهان از خدا شرم کنید

 

همچنان که در آشکار از مردم شرم مى‌کنید.

 

 

تُحَفُ الْعُقُول، ص ۳۹۴؛

منتخب میزانُ الْحِکْمَة، ص 386.
 

رفاه و آسایش پسندیده

 

امام باقر سلام الله علیه :

 

 

أسْأَلُکَ ٱللّٰهُمَّ ٱلرَّفٰاهِیَةََ فیٖ مَعیٖشَتیٖ مٰا أبْقَیْتَنیٖ،

 

مَعیٖشَةً أُقَوّىٖ بِهٰا عَلىٰ طٰاعَتِکَ وَ أبْلُغُ بِهٰا رِضْوٰانَکَ؛

 

 

بار خدایا! از تو درخواست مى‌کنم که تا زنده هستم،

 

زندگى‌ام را در رفاه و آسایش قرار دهى، به طورى که

 

با آن بر طاعتِ تو توانا باشم و به خشنودى (بهشت) تو نایل آیم.

 

 

تهذیب الأحکام، جلد ۳، ص ۷۶، حدیث ۲۳۴؛

دنیا و آخرت از نگاه قرآن و حدیث: ج 1 ص 172.

 

آبرویت را حفظ کن

 

امام باقر سلام الله علیه :

 

 

 

إِعْلَمْ

 

أنَّ طٰالِبَ ٱلْحٰاجَةِ لَمْ یُکْرِمْ وَجْهَهُ عَنْ مَسْألَتِکَ

 

فَأکْرِمْ وَجْهَکَ عَنْ رَدِّهِ؛

 

 

 

بدان که

 

درخواست کننده‌ی حاجت، با اظهارِ حاجت پیشِ تو

 

آبرویش را حفظ نکرده است،

 

 

پس تو آبرویت را حفظ کن و به او جوابِ ردّ مده.

 

 

 

تُحَفُ العُقول، ص 299.

 

پرهیز از چاپلوسی و حسد

 

امام باقر سلام الله علیه :

 

 

لَیْسَ مِنْ أخْلٰاقِ ٱلْمُؤْمِنِ ٱلْمَلَقُ وَ ٱلْحَسَدُ

 

إِلّٰا فیٖ طَلَبِ ٱلْعِلْمِ؛

 

 

چاپلوسى و رَشک بردن،

 

جز در طلبِ دانش، از اخلاق مؤمن نیست.

 

 

گزیده تُحَفُ العُقول، ص 48.

 

تفکّر عمیق

 

امیرُالمؤمنین علی سلام الله علیه :
 

 

مَنْ أکْثَرَ ٱلْفِکْرَ فیٖمٰا تَعَلَّمَ أتْقَنَ عِلْمَهُ،

 

وَ فَهِمَ مٰا لَمْ یَکُنْ یَفْهَمُ؛
 

 

هر که در آنچه آموخته است بسیار اندیشه کند،

 

دانش خود را استوار گرداند؛

 

و آنچه را نمى فهمیده است، بفهمد.
 

 

غُرَرُ الْحِکَم، حکمت ۸۹۱۷؛

میزانُ الْحِکْمَة، جلد 9، ص 229.
 

انتظار فرج

 

امام رضا سلام الله علیه :
 

 

مَا أَحْسَنَ الصَّبْرَ وَ انْتِظارَ الْفَرَجِ .. فَعَلَیْکُمْ بِالصَّبْرِ؛

 

فَإِنَّهُ إنَّما یَجی‏ءُ الْفَرَجُ عَلَى الْیَأْسِ؛
 

 

شکیبایى کردن و انتظار فَرَج کشیدن، چه نیکوست! ...

 

پس شکیبا باشید که فَرَج (گشایش)، هنگام ناامیدى مى‌‏رسد.
 

 

کمالُ الدِّین، ص ۶۴۵، حدیث ۵؛

دانشنامه امام مهدی (علیه السلام)، جلد 5، ص 376.